
“TED Gibi Konuş” Kitabına Göre Etkin Bir Sunumun Sırları Nelerdir?
Carmine Gallo tarafından yazılıp 2015 yılında yayımlanmış ve ses getirmiş olan “TED Gibi Konuş” (Talk Like TED) kitabı 100’den fazla TED konuşmasının incelenmesi, TED’in en sevilen konuşmacılarıyla söyleşiler, psikoloji, nörobilim ve iletişim uzmanlarının görüşlerini ortaya koyarak ilham verici bir kitaba dönüşmüştür. TED konuşmacılarına ya da amacı sadece günlük iş yaşamında daha etkili sunum yapmak isteyen insanlara etkili bir rehber niteliğinde olan bu kitapta ilham verici bir sunumun sırları “Duygusal”, “Yeni” ve “Akılda Kalıcı” başlıklarıyla üç bölüme ayrılmıştır:
I. Duygusal
Sır 1: İçinizdeki Ustayı Çıkarın:
“Kalbinize şarkı söyleten şey nedir?” Gallo iyi bir hikâye anlatıcısı olmak için önce tutkunuzu ifade etmenizi önermektedir çünkü tutku bulaşıcıdır ve ifade ettiğiniz şeyi ne kadar coşku ve tutkulu olarak yaparsanız izleyicileri de o kadar ikna edip onlara ilham verirsiniz ancak bütün bunları ortaya çıkarabilmek için önce sizin ilhamla dolu olmanız gerekir. Sizi ateşleyen ve coşku duymanızı sağlayan şeyi bulduğunuzda zaten kullandığınız slaytlar, içeriği nasıl sunduğunuz, beden dili gibi unsurlar daha etkileyici bir hale bürünecektir.
Sır 2: Hikâye Anlatma Sanatında Ustalaşın
Gallo’ya göre büyük konuşmacılar “Hikayelerle duvarı yıkanlar” dır ve onun deyimiyle “Hikayeler, dinleyicinin beynine fikir ve duyguları yerleştiriyor”. Etkili konuşmacılar konuya olan tutkularını ifade etmek ve izleyicileriyle bağ kurmak için hikâyeler anlatırlar. Gallo, üç basit ama etkili hikâye türü olduğunu ifade eder; kişisel hikayeler, başkaları hakkında hikayeler ve marka başarısı hakkında hikayeler. Hikayeler “gösterir, aydınlatır ve ilham verir.”
Sır 3: Sohbet Edin
Gallo kitabında doğal görünmek için bol miktarda pratik yapılması gerektiğini ifade ediyor. Konuşmacılara “yakın bir arkadaşınızla sohbet ediyormuş gibi rahat bir şekilde sunum yapabilmeniz için durmaksızın pratik yapmanız ve içeriğinizi içselleştirmeniz gerekir” diye tavsiye ediyor. Emek verilmiş provalarla ustalaştığınız konuşmanız ve jestleriniz genel mesajınızı güçlendirecektir.
II. Yeni
Sır 4: Bana Yeni Bir Şey Öğretin:
Gallo, insan beyninin yeniliği sevdiğini söylüyor. “Bir sunumdaki tanıdık olmayan, olağandışı veya beklenmedik bir unsur izleyicinin ilgisini çeker, onları peşin hükümlü düşüncelerinden uzaklaştırır ve onlara hızla yeni bir bakış açısı kazandırır.” demektedir. İzleyicinize tamamen yeni ya da eski bir sorunu çözmenin yeni ve alışılmamış bir yolunu sunan bir bilgi açıklamanız ilgi çekici olacaktır.
Sır 5: Ağızları Açık Bırakan Anlar Yaratın:
Sunumuzun içeriğinde izleyicilerin zihnine kazıyabileceğiniz bir anı durumu yaratabilirseniz bu sunumunuzu unutulmaz kılacaktır. Örneğin, Bill Gates TED’de sıtmanın tehlikeleri konusunda açıklama yapmak istediğinde bunu sadece sözlerle anlatmadı ve yanında bir kavanoz sivrisinek de getirdi. Gates, “Sıtma tabii ki sivrisinekler tarafından bulaşıyor. Sırf bunu deneyimleyesiniz diye bazılarını buraya getirdim. Bunların oditoryumda biraz dolaşmasına izin vereceğiz. Bu deneyimi yalnızca yoksul insanların yaşaması için hiçbir neden yok. ” diye de ifade etti. Bunun izleyicilerde yarattığı şaşırma hatta şok durumunu düşünecek olursak (tabii ki sivrisinekler TED izleyicileri için sıtma tehdidi oluşturmasa da) bu durum sinirbilimcilerin duygusal olarak yüklü bir olay dediği şeyi yaratır, izleyicilerinizin mesajınızı hatırlama olasılığını artıran yüksek bir duygu durumu yaratır. Her sunumda bir tane gerekir. Bir tane bulun ve kullanın. Sunumunuzun içeriği eğer izleyicilerinizin zihnine kazınabilirse daha etkili olacaktır.
Sır 6: Neşelenin:
Gallo, konuşmacılara kendilerini veya konularını fazla ciddiye almamalarını tavsiye ediyor. Beyin mizahı sevdiği için konuşmacılar izleyicilere sunumları sırasında gülümseyecek bir şeyler vermelidir. Bunun nedeni, mizahın savunmaları azaltarak izleyicileri bir mesaja daha açık hale getirmesidir. Sunumunuzda mizahı kullanmanız için bir stand-up komedyeni olmanıza gerek yok, geçmişte sizi veya çevrenizdekileri gülümseten anekdotları, hikayeleri, gözlemlerin neler olduğunu hatırlayarak bu anılardan bir mizah unsuru çıkarmanız yeterlidir.
III. Akılda Kalıcı
Sır 7: 18 Dakika Kuralına Bağlı Kalın:
TED sunumları 18 dakikayı geçmez çünkü araştırmacılar çok fazla bilginin fikirlerin başarılı bir şekilde iletilmesini engellediğini keşfetmişlerdir. Gallo, sunumlarını hazırlayan okuyucular için mesaj haritasını şöyle paylaşıyor: Birinci Adım: Twitter’a uygun bir başlık oluşturun; İkinci Adım: Başlığı üç temel mesajla destekleyin; Üçüncü Adım: Üç mesajı hikayeler, istatistikler ve örneklerle pekiştirin. İzleyicinize fazla yüklemekten kaçınmak etkili bir sunum için önemlidir.
Sır 8: Çoklu Duyusal Deneyimlerle Zihinsel Bir Resim Boyayın
Daha basit bir ifadeyle Gallo “İçeriği görselleştirin” demektedir. Sözcük ve cümlelerin ağırlıklı olduğu PowerPoint slaytlarından kaçının. Bunun yerine daha fazla fotoğraf gösterin, hikayenizi renklendirecek aksesuarlar bulup kullanın. Burada acaba basit mi görünürüm kaygısı oluşabilir ama bir ilkokul öğrencisinin anlayabileceği kadar görselinizi basitleştirmek cesaret ister. Bono’nun yaptığı gibi, üstünde tek sözcük olan bir slayt oluşturmak cesaret ister. Slaytlarınızı madde işaretleri ve metinle doldurmak yerine fotoğraf göstermek cesaret ister. Ne kadar cesur olabileceksiniz? Karar verin.
Sır 9: Şeridinizde Kalın
Bu sır sunumlarınızda özgün, açık ve şeffaf olmakla ilgilidir. İzleyiciler otantik olmayan bir davranışı bir km. öteden görebilirler. Gallo kitabında başka biri olmaya çalışmamanın yani “şeridinizde kalmanın”, özgün benliğinizde olmanın öneminden bahsediyor. Otantik kaldığınız zaman izleyiciniz sunum yapmanın yeni, cesur bir yolu olduğunu görecek ve bu da insanları ilhamla dolduracak ve onları da kendi rolleri hakkında düşünmeye teşvik edecektir.