STRATEJİK YÖNETİM NEDİR?

Stratejik yönetim, bir şirketin amaç ve hedeflerine başarılı bir şekilde ulaşmasını sağlamak için kaynaklarının yönetilmesidir. Performans hedeflerine ulaşılmasını ve firmanın büyümeye devam etmesini sağlamak için bir eylem planıdır. Stratejik yönetim, hedeflere ulaşmak amacıyla tasarlanmış planlar ve politikalar geliştirip planları uygulamak için kaynakları tahsis ederek ilerler. Stratejik yönetimin nihai amacı, kuruluşların rakiplerine göre rekabet üstünlüğü kazanmasıdır.

ABD’de her yıl 100.000’den fazla işletmenin başarısız olduğu ve bu başarısızlıkların çoğunun stratejik yönetim eksikliğinden kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Yüksek performanslı kuruluşlar, kısa ve uzun vadeli sonuçları göz önünde bulundurdukları ve stratejilerini de buna göre yönlendirdikleri için daha bilinçli kararlar alırlar. Anlamlı bir stratejik planlama yapmayan şirketler ise çoğunlukla iç problemler ve strateji eksikliği nedeniyle tıkanırlar. Dolayısıyla bir şirketin küçük ya da büyük olmasına bakılmaksızın istediği sonuçları elde edebilmesi için buna uygun önlemleri alması elzemdir. 

Stratejik yönetim söz konusu olduğunda bir kuruluşun küçük ya da büyük olması önemli değildir. En küçük şirketlerin bile sektörlerinde ne kadar etkili olduklarını bilmeleri ve gelecekte istedikleri sonucu elde etmek için uygun önlemleri almaları gerekir.

STRATEJİK YÖNETİMİN TARİHSEL SÜRECİ

1950’lerde şirketler sadece planlama yaparak faaliyetlerini sürdürüyorlardı ancak bunun yetmediği anlaşıldı ve daha vizyoner bir bakış açısı için uzun dönemli planlar yapılmaya başlandı. 1965’ten itibaren işletme bölümleri için yapılan planların yetersizliği görülünce şirket organizasyonun bütününü kapsayan kurumsal planlar yapıldı. 1970’lerde ise bütün bu planların başarılı olma yolundaki zorlukları gidermediği fark edildi ve gidilecek yönün de dâhil edildiği stratejik planlama dönemine gidildi.

İlerleyen yıllarda ise yapılan stratejik planların sonuçlarını değerlendirme ve geribildirimler vasıtasıyla şirketlerin kendilerini yeniden biçimlendirme ihtiyacına yönelik ilk stratejik yönetim uygulamaları başladı. Bu dönemi de kendi içinde ikiye ayıracak olursak; 1980-2000 yılları arasındaki anlayış olan ‘rekabet stratejisi’ dönemi ve 2000 sonrasındaki ‘temel yetkinlikler stratejisi’ dönemidir.

STRATEJİK YÖNETİMİN FAYDALARI NELERDİR?

Stratejik yönetimin faydaları, fırsatların belirlenmesi ve araştırılmasını içerir, firmaların kendisi tarafından yapılan faaliyetlere objektif bir bakış açısı getirmesine ve firmanın karlı olup olmadığına dair bir maliyet-fayda analizi yapmasına izin verir.

Finansal faydalar

Stratejik yönetimle uğraşan şirketlerin uğraşmayanlara göre daha karlı ve başarılı olduğu birçok çalışmada gösterilmiştir. Şirketler ileriye dönük planlama ve önceliklerini dikkatli bir şekilde değerlendirmeye başladıklarında, 21. yüzyılın hızla değişen iş ortamında gerekli olan gelecek üzerinde kontrole sahip olurlar.

Finansal Olmayan Faydalar

Stratejik yönetimle uğraşan firmalar dış tehditlerin daha fazla farkındadır, rakiplerin güçlü ve zayıf yönlerinin daha iyi anlaşılmasını sağlarlar. Değişime karşı daha az dirençli olmakla birlikte, performans ile ödüller arasındaki bağlantıyı net bir şekilde anlarlar. Problem çözme ve problem önleme yeteneklerinin stratejik yönetim yoluyla geliştiren şirketler, değişimin gerçekleştirmesine ve değişim ihtiyacının çalışanlarına daha iyi iletilmesine yardımcı olurlar. Ayrıca, stratejik yönetim, hem iç süreçlerinde hem de dış faaliyetlerinde şirketlerin faaliyetlerine düzen ve disiplin getirmelerine yardım eder.

Stratejik bir vizyon geliştirmek, global trendlerin ve rekabet ortamının anlaşılmasını gerektirir. Bir firma misyonunun ne olduğunu bildiğinde, bu plana ulaşmak için doğru kaynaklar tahsis edilebilir. Stratejik karar alma ve stratejik planlamaya bağlı kalarak, şirketler uzun vadeli rekabet konumlarını güçlendirebilirler.

Stratejik yönetimle ilgili önemli bir nokta, sadece planı hazırlamak ve uygulamanın yeterli olmadığıdır. Stratejik yönetim sonuçlarını sürekli olarak ölçen ve gözden geçiren şirketlerin başarıya ulaşma ve gelişmiş finansal performansı görme olasılığı daha fazladır. Stratejik planlarına göre performans gösterip göstermediklerini sürekli olarak değerlendiren şirketler, hızla değişen piyasa taleplerine yanıt verebilirler. 

Son yıllarda şirketler, stratejik yönetimin öneminin fark vardılar. Ancak başarılı olanlar ile başarısız olanlar arasındaki en önemli fark, stratejik yönetimin ve stratejik planlamanın gerçekleştirilme şeklinin başarı ile başarısızlık arasındaki farkı yaratmasıdır. Elbette hala stratejik planlama yapmayan veya planlamacıların yönetimden destek alamadığı firmalar var. Bu firmalar stratejik yönetimin faydalarının farkına varmalı ve pazarda uzun vadeli uygulanabilirliklerini ve başarılarını sağlamalıdır.